2024 Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

Kıdem Tazminatı Nedir?

Kıdem tazminatı, en az bir yıl boyunca aynı işyerinde çalışmış olma şartı ile işveren tarafından bir tür emeklilik güvencesi olarak da biriktirilebilen ve işçinin belirli nedenlerle işten ayrılması durumunda ise ödenen bir tazminat türüdür. 

Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde geçirmiş olduğu her tam bir yıllık süre için, bir aylık brüt ücret üzerinden hesaplanmaktadır.

Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

Kıdem tazminatı hesaplama işlemi yapılırken, işçinin çalışmış olduğu süre ve son almış olduğu brüt maaş esas alınarak kıdem tazminatı hesaplaması yapılır. Kıdem tazminatı hesaplama işlemi yapılırken dikkat edilmesi gereken birkaç faktör bulunmaktadır. 

Bunlar:

• Çalışma Süresi:

- İşçinin aynı iş yerinde en az bir yıl boyunca çalışmış olması gerekmektedir.

- Her tam yıl için ise bir aylık brüt maaş üzerinden hesaplama yapılmaktadır.

• Brüt Ücret:

- İşçinin son aldığı brüt maaş kıdem tazminatı hesaplamasında kullanılmaktadır.

- Brüt maaşın içine, düzenli olarak ödenen primler ve diğer ek ödemeler dahil değildir.

• Vergi Kesintileri:

- Kıdem tazminatı hesaplama işlemi yapılırken sadece damga vergisi kesilir, başka bir vergi kesintisi yapılmaz.

Örneğin, bir işçi 5 yıl süresince aynı işyerinde çalışmışsa ve son brüt maaşı 30.000 TL ise, bu işçi 5 x 30.000 TL = 150.000 TL kıdem tazminatı ödemesi almaya hak kazanmaktadır. 

Kıdem Tazminatı Alma Şartları

Kıdem tazminatı almaya hak kazanmak için işçinin belirli şartları sağlamış olması gerekmektedir. Bu şartlar:

• Aynı işyerinde en az 1 yıl çalışmış olması gerekmektedir.

• İş akdinin belirli nedenler ile sona erdirilmesi gerekmektedir.

• İşveren tarafından işçinin iş akdini haksız bir şekilde feshedilmesi durumlarında işçi kıdem tazminatı almaya hak kazanır.

Kıdem Tazminatında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Kıdem tazminatı alırken işçinin dikkat etmesi gereken birkaç önemli konu bulunmaktadır. Bunlar:

• İşçi, kıdem tazminatı hesaplaması yaparken çalışma süresi ve brüt maaş üzerinden doğru bir şekilde hesaplama yapmalıdır.

• İşverenin kıdem tazminatı ödememesi durumunda işçinin yasal haklarını bilmesi ve gerektiğinde ise hukuki yollara başvurması gerekmektedir.

• Kıdem tazminatı hesaplama sürecinde yaşanabilecek olumsuz durumlara karşı hukuki destek almak işçinin haklarını koruması açısından yararlı olacaktır.

Kıdem Tazminatı Hakkında Sık Sorulan Sorular

• Kıdem tazminatı hangi durumlarda ödenir?

- İşverenin haksız feshi, işçinin haklı nedenle feshi, emeklilik, askerlik ve kadın işçinin evlenmesi durumunda kıdem tazminatı ödenir.

• Kıdem tazminatı nasıl hesaplanır?

- İşçinin çalışma süreci ve son aldığı brüt ücret esas alınarak hesaplanır. Her yıl tam yıl için bir aylık brüt ücret ödenir.

• Kıdem tazminatı hangi durumlarda ödenmez?

- İşçinin kendi isteği ile işten ayrılması ve işverenin haklı nedenle feshi durumlarında kıdem tazminatı ödenmez.

Kıdem Tazminatı ve İşçinin Haklı Nedenle Fesih Hakları 

Haklı neden ile fesih, işçinin sözleşmesini, işverenin aykırı davranışları veya işçinin sağlığı açısından önemli nedenler ile sona erdirmesidir. Bu tür fesih durumlarında işçiye kıdem tazminatı ödemesi yasal bir zorunluluktur.

İş Kanunu’nun 24.maddesi, işçiye haklı nedenle fesih hakkı sunmuştur. İşte bu haklı nedenler:

• Sağlık Nedenleri;

- Yapılan işin bir sebeple işçinin sağlığını veya yaşamını tehlikeye sokması,

- İşçinin işyerinde bulaşıcı ya da tedavisi zor bir hastalığa yakalanmış olması,

• Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Uymayan Haller ve Benzerleri

- İşverenin işçiyi doğru olmayan veya yanıltıcı bilgiler ile işe alması,

- İşverenin işçiye veya ailesine ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı bir şekilde olan davranışlarda bulunması,

- İşverenin işçiye veya işçinin iş arkadaşlarına hakaret etmesi ya da tehditte bulunması,

- İşverenin işçiye karşı şeref ve haysiyet kırıcı cümleler kurması ve bu şekilde davranışlarda bulunması,

• Zorlayıcı Sebepler

- İşçinin çalışmış olduğu işyerinde bir haftadan fazla süre ile işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebeplerin olması işçi için haklı fesih imkanları sunmaktadır.

İşçi, haklı neden ile fesih hakkını kullanacak ise, bu durumu yazılı bir şekilde işverene bildirmelidir. Bildirimde fesih sebebi açık bir şekilde belirtilmelidir. Bu süreçte işçinin haklı neden ile fesih yaparken kanıtlarını ve belgelerini toplaması büyük önem taşır. İşverene yapılan fesih bildiriminde bütün detayları ve gerekçelerin açıkça yazılması, işçinin de haklarının korunması açısından önemli bir durum arz etmektedir.