İşe İade Davası Nedir, Nasıl Açılır?

Çalıştığınız iş yerinden haksızca çıkarıldığınızı mı düşünüyorsunuz? Bu yazımızda ele aldığımız işe iade davası kavramı, iş güvencesi için çalışanlara tanınan en önemli yasal haklardan biridir.
İşe iade davasının ne olduğunu, hangi şartlarda açılabileceğini ve işe iade davası sonucunda neler ile karşılanabileceğini adım adım ele alacağız.

İşe İade Davası Nedir?

İşe iade davası, iş sözleşmesi geçerli bir neden olmadan feshedilen işçilerin, işe tekrardan dönmek amacıyla açtığı hukuki bir davadır. Bu dava belirli şartlar altında açılır ve işyerinde en az 30 işçinin çalışması ve işçinin en az 6 aylık kıdemi bulunması gerekmektedir.

Bu dava iş güvencesi kapsamında çalışan işçilerin haksız olarak işten çıkarılması durumunda haklarını korumasını amaçlamaktadır. İşveren, iş sözleşmesini feshederken mutlaka geçerli bir neden sunmalıdır; aksi takdirde işçi, işe dönüş talebi için bu davayı açabilir ve işine geri dönebilir.

İşe İade Davası Şartları Nelerdir?

İşe iade davası, işçinin işveren tarafından haksız şekilde işten çıkarılması durumunda başvurabileceği hukuki bir süreçtir. Fakat işe iade davası şartları bulunmakta ve davanın geçerli olabilmesi için bu şartlara uymak oldukça önemlidir. Eğer bu şartlar sağlanmazsa dava reddedilir ve işçi hak kaybı yaşar. Peki ya işe iade davası şartları nelerdir?

• İşyerinde En Az 30 İşçi Çalışmalı
İş Kanunu'na göre işe iade davası açılması için iş yerinde en az 30 çalışanın bulunması gerekmektedir.

• İşçinin En Az 6 Ay Kıdemi Olmalı
İşçi, aynı işverene bağlı olarak en az 6 aydır belirtilen iş yerinde çalışıyor olmalıdır. Bu süreyi hesaplarken deneme süreleri de baz alınmaktadır.

• Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi Olmalı
İşe iade davası açmak isteyen bir bireyin sadece belirsiz süreli iş sözleşmesiyle çalışması gerekmektedir. Süresi belli olan iş sözleşmelerinde bu davanın açılma hakkı bulunmamaktadır.

• Fesih Yazılı ve Gerekçeli Olmalı
İşverenin yaptığı fesih yazılı olarak yapılmalı ve bir gerekçe belirtilmelidir. Gerekçesi bulunmayan sözlü fesihler geçerli sayılmamaktadır.

• Fesihte Geçerli Neden Olmamalı
İşverenin fesih gerekçesi İş Kanunu’nda belirtilen geçerli nedenlere uygun değilse, işçi işe iade davası açabilir. İşveren eğer somut dayanağı bulunmayan nedenlerden ötürü işten çıkarıldıysa bu fesih geçersiz sayılır.

• İşçi Fesih Bildiriminden Sonra 1 Ay İçinde Dava Açmalı
İşçi, fesih bildiriminin tebliğinden itibaren mutlaka 1 ay içinde işe iade davası açmalıdır. Bu süre

• İşveren Tarafından Fesih Yapılmış Olmalı
İşe iade davası, işverenin iş akdini feshetmesi durumunda açılır ve işçinin kendi isteği ile işten ayrılması gibi nedenler ile sözleşmenin bitmesi durumunda dava açılamamaktadır.

• İşverenin Tazminat Ödeme Riski Vardır
Mahkeme, işverenin işçiyi tekrar işe başlatmaması durumunda tazminat ödenmesine karar verir ve bu tazminat işçinin kıdemine göre değişkenlik gösterir.

• Davayı İş Mahkemesi Görür
İşe iade davaları, iş mahkemelerinde görülür ve işverenin bulunduğu yer mahkemesi süreçten sorumludur.

İşten Çıktıktan Kaç Gün İçinde Dava Açılır?

İşten çıkarıldıktan hakkını arayan birçok çalışan, bu sürecin ne kadar sürdüğünü ve ne zaman davayı açması gerektiğini merak etmektedir. Bireylerin en sık sorduğu sorulardan biri de işten çıktıktan ne kadar süre sonra dava açılır sorusudur.

Türk İş Kanunu’na göre, işten çıkarılan işçiler fesih bildiriminin tebliğinden itibaren en geç 30 gün içinde dava açmalıdır. Bu süre geçilirse işçi dava hakkını kaybeder, mahkeme davayı reddeder.

Bu nedenle işten çıkarıldıktan sonra hızlı bir şekilde hukuki danışmanlık alınarak dava süreci başlatılmalıdır. Fesih bildirimi yazılı olarak yapılmamışsa, işçinin işten çıkarıldığını öğrendiği tarih esas alınır. Bu durumda belirsizlik yaşanacağı için işçi, sürenin kaçırılmaması için işverene ihtar gönderir.

Dava açmadan önce, işe iade davalarında zorunlu bir kriter olan arabuluculuk başvurusu gerçekleştirilmelidir. Bu süreç de 30 günlük zamanın içinde yer almaktadır.

İşe İade Davası Ne Kadar Sürer?

Ortalama bir işe iade davası, 6 ile 12 ay arasında sonuçlanmaktadır. Kararın ardından işçi veya işveren itirazda bulunursa ve mahkeme istinaf sürecine giderse, zaman uzayabilir. Bölge adliye mahkemelerinde istinaf süreci 6 ile 9 ay arasında sürmektedir. Bu sebeple işe iade dava süresi toplam 1,5-2 yıl kadar sürebilir.

İşe İade Davası Kaybedilirse Ne Olur?

İşe iade davası kaybedilirse, işçi işine geri dönemez. Mahkeme, işverenin işten çıkarılmasını geçerli bulursa, işverenin işe iade şartı ortadan kalkar ve işçiye işe dönüş teklifinde bulunulmaz. İşçi ise bu süreçte maaş veya işe başlatmama tazminatı gibi hakları talep edemez.

Ancak işe iade davası reddedilse bile, işçinin alacağı kıdem tazminatı mevcutsa bu hak için işverene ayrı bir dava açabilir. Dava kaybedildiği süreçte mahkeme masrafları ve vekalet süreci işçinin aleyhine olur ve haksız yere dava açılmışsa yüksek maliyetler işçi tarafından karşılanır.

Dava reddi gerçekleştiği durumda işçi istinaf mahkemesine başvuru yapabilir, fakat sonuç istinaf mahkemesinde de aynı olursa karar hukuken kesinleşmiş olur. Bu durumda işçinin işe dönme ihtimali ortadan tamamen kalkar.

Dava sürecinde bilirkişi raporları ve tanıklar sonucu etkileyen en önemli unsurlardır. İşçi, davasını birçok doğru tanık ve belge ile desteklemediyse kaybetme ihtimali yüksektir.

6 Aydan Az Çalışan İşçi İşe İade Davası Açabilir mi?

İşe iade davası açılabilmesi için işçinin en az 6 aylık kıdeme sahip olması gerekir. Türk İş Kanunu, işe iade davası açma hakkını sadece 6 ay süreden fazla çalışan işçilere sağlamaktadır.

İşçinin kıdem süresi, işveren ile birlikte geçirdiği süreyi ifade eder ve firma tarafından sunulan deneme süresi de bu hesaplamaya dahil edilir. 6 aydan az çalışan işçi, işe iade davası açamaz ve işten çıkarıldığı takdirde mahkemeye başvuru yapamaz.

İşe İade Davası Açmak İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

• İş sözleşmesinin bir kopyası
• Fesih bildirimi (yazılı fesih bildirimi)
• İşten çıkarılma tarihini gösteren belge veya yazışmalar
• Kıdem belgesi veya hizmet dökümü
• Bordro veya maaş belgeleri
• Arabuluculuk tutanağı veya başvuru belgesi
• İşverenle yapılan yazışmalar veya e-postalar
• Tanık listesi ve tanık ifadeleri (varsa)
• İş yerindeki çalışan sayısını gösteren belge (varsa)
• Kimlik fotokopisi

İşe Dönüş Davasını Kazandım Ne Yapmalıyım?

İşe dönüş davası kazanılması durumunda, mahkeme kararının kesinleşmesi beklenmelidir. Kesinleşen kararlar işverenler tarafından resmi bir şekilde uygulamaya geçmelidir. Bu, işverenin işe iade kararına uyması ve işçiyi işe yeniden almasını sağlayacaktır.

İşe dönüş sürecinin gerçekleştirilmesi için mahkeme kararının işverene ulaşması gerekir ve işe dönüş sürecinde boşa geçen süre için işverene ücret ödenmesi zorunludur.

Kararın doğru bir şekilde uygulanmaması halinde, işçinin tekrardan hukuki süreçlere başvurması ve haklarını koruması en doğru karar olacaktır. Bu süreçte profesyonel olarak destek almak, işçinin hak kaybı yaşamaması için oldukça değerlidir.