2024 İhbar Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

İhbar tazminatı, hem işçi hem de işveren için geçerli olmakla beraber iş planlaması ve iş güvencesi açısından da koruma sağlamış olur. İhbar Tazminatı Hesaplama, İhbar Tazminatı Nedir?, İhbar Süresi Ne Kadar?, İhbar Tazminat Şartları gibi soruların yanıtlarına yazımızın devamında ulaşabilirsiniz.

İhbar Tazminatı Nedir?

İhbar tazminatı, iş sözleşmesinin süreli olduğu durumlarda, iş akdinin feshi durumunda kanunen belirlenen sürelere uyulmaması durumunda ihlal eden tarafın ödemekle yükümlü olduğu tazminat türüne denir. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 17.maddesi uyarınca uygulanan bu kanun işçinin işten ayrılacağını veya işverenin işten çıkaracağı tarihi öncesinde haber vermemesi durumuna karşı ödemek zorunda olduğu bir tazminattır. İhbar tazminatı, hem işçi hem de işveren için iş güvencesi ve iş planlaması açısından önemli bir koruma sağlar.

İhbar Süresi Ne Kadar?

İhbar süresi ne kadar sorusuna yanıt olarak ise ihbar süresi çalışan işçilerin işyerlerinde bulundukları süreye ve kıdeme göre belirlenmektedir. Kıdem tazminatı ile ilgili detaylı bilgi edinmek için Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır? başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

İş Kanunu’na göre ihbar süreleri şu şekildedir;

• 6 aydan az çalışanlar için, 2 hafta

• 6 ay ile 1,5 yıl (18 ay) arası çalışanlar için, 4 hafta

• 1,5 yıl ile 3 yıl arası çalışanlar için, 6 hafta

• 3 yıldan fazla çalışanlar için, 8 hafta

İş Kanunu tarafından belirlenen bu süreler hem işçi hem de işveren için geçerlidir. İş akdinin feshi durumunda, işçinin işten istifa etmesi, işveren tarafından çıkarılması durumlarına karşı hem işçiye hem de işverene verilen bir haktır.

İhbar Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

İhbar tazminatı hesaplama, iş sözleşmesinin belirsiz süreli olması ve kanuni bildirim sürelerine uyulmadan feshedilmesi durumunda gündeme gelmektedir. İhbar tazminatı hesaplama, işçinin kıdemine göre ve son almış olduğu brüt maaşa göre yapılmaktadır. 

İhbar tazminatı hesaplama yapılırken işçinin günlük brüt ücreti, çalıştığı ihbar süresi ile çarpılır. Ortaya çıkan tutar ihbar tazminatı oluşturmaktadır. Örneğin; 2.000 TL brüt ücret alan ve 6 hafta süresince ihbar süresi olan bir işçinin ihbar tazminatı şu şekilde hesaplanır:

Günlük brüt ücret 2.000 / 30 gün = 66,67 TL

6 haftalık (42 gün) ihbar tazminatı: 66,67 TL X 42 gün = 2.800 TL

İhbar Tazminat Şartları Nelerdir?

İhbar tazminat şartları, işçi ya da işverenin iş sözleşmesini sonlandırması durumunda kanunen uyması gereken kuralları belirlemiş olur. Bu şartlar, iş sözleşmesinin adil ve mağduriyet yaratmadan sona erdirilmesini sağlamak adına önemlidir. İhbar tazminatı şartları şunlardır:

• İhbar tazminatı, sadece belirsiz süreli iş sözleşmeleri için geçerlidir. Belirli süreli iş sözleşmelerinde, belirlenen sürenin sonunda ihbar tazminatı hem işveren hem de işçi için söz konusu olmaz.

• İhbar süresi, işçinin kıdemine göre belirlenir ve bu süreler, iş sözleşmesinin feshedilmesinden önce karşı tarafa bildirilmesi gerekir. İş Kanunu’nda belirtilmiş olan ihbar süreleri göz ardı edilerek feshedilirse ihbar tazminatı ödenmesi gerekir. 

• İş sözleşmesi feshi, yazılı olacak şekilde ve açıkça belirtilen nedenler ile yapılmalıdır. 

• İş sözleşmesi feshi, herhangi bir haklı nedene dayandırılarak yapılmamalıdır, yapıldığı takdirde tek taraflı iş veya işveren tarafından fesih hakkı doğabilir ve ihbar tazminatı ödenmez. 

İhbar Tazminatı Ödemesi Ne Zaman Yapılır?

İhbar tazminatı ödemesi işçi veya işveren tarafından iş akdinin feshedildiği tarihten itibaren ödenmesi gerekmektedir. Eğer işveren, işçinin ihbar süresi boyunca çalışmasını istemez ve direkt olarak işten çıkarırsa bu durumda işçiye ihbar tazminatını peşin olarak ödemesi gerekmektedir. İşçi ise ihbar sürecindeyken mevcut ihbar süresini doldurmadan direkt olarak işe gelmemezlik yaptığında ihbar tazminatını işveren çalışmış olduğu maaşından kesinti yaparak da alma hakkına sahip olur.

İhbar Süresi İş Arama İzni Nedir?

• İş arama izni, ihbar süresi boyunca işçinin yeni bir iş bulabilmek için günlük 2 saat iş arama iznine sahip olmasıdır. 

• İş arama izni günlük 2 saatten az olamaz ve işçinin ücretinden herhangi bir kesinti yapılmaz.

• İş arama izni, mesai saatleri içerisinde, yıllık ücretli izinlerden, resmi tatil ve haftasonundan bağımsız olarak kullanılmalıdır.

• İş arama izni için verilen süre fazla mesai olarak değerlendirilemez.

• İşçi, iş arama iznini kullanmak istemeyip bunun yerine ücret ödenmesini talep edemez. 

• İş arama izni, işçinin isteği üzerine toplu bir şekilde kullandırılabilir.

İhbar Tazminatının Vergilendirilmesi

İhbar tazminatı vergilendirilmesi, normal ücretler gibi gelir vergisine tabii olan ücretlerdir. Fakat damga vergisi kesintisi yapılmamaktadır. İşveren tarafından ödenen ihbar tazminatı, brüt ücret üzerinden hesaplanır ve gelir vergisi kesintisi yapılarak işçiye net tutar ödenir.